مرکز پژوهشی توسعه اجتماعی آفرینش مرکز پژوهشی توسعه اجتماعی آفرینش

در بررسی وضعیت کنونی ایران و یافتن راه‌حل برای مسایل آن با دو پدیده‌ی خطرناک روبرو هستیم.  اولی مسیر زوالی است که سال‌ها شروع شده است و همه‌ی جنبه‌های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، حقوقی و سیاسی جامعه را در برمی‌گیرد، و نهایت آن می‌تواند فروپاشی کامل ملی و سرزمینی باشد.  دومی اما به تغییرات درازمدت‌تر و زیربنایی‌تری مربوط است که همانا توسعه نیافتگی است.

هر بخش از بخش‌های هیجده‌گانه کتاب موضوع مستقلی است که به نوعی چکیده و ماحصل نگاه ارایه‌دهنده آن به مقوله توسعه در ایران و چالشها و راهکارهای آن است. بنابراین، مطالعه هر بخش می‌تواند مسقل و مجزای از مطالعه سایر بخش‌ها صورت گیرد و از این جهت رعایت ترتیب خاصی برای مطالعه مد نظر نیست و مشکل خاصی در این زمینه وجود ندارد. اما با وجود این، از آنجا که محور مشترک همه مباحث و بخش‌های کتاب تمرکز بر وضعیت ایران و موانع توسعه آنست با خواندن و تامل در مفاد همه بخش‌هاست که می توان به نگاهی جامع تر در این زمینه دست یافت.

اولین مشکل این است که چون در ایران نظریات توسعه نداشته ایم، رابطه بین برنامه­های توسعه، از یک سو، و فکر توسعه، از سوی دیگر، مشخص نبوده است. دوم اینکه، آمار علمی و رسمی نشان می­دهد که میزان تحقق برنامه­‌های توسعه در ایران از ابتدا ۳۰ درصد بوده است؛ ولی در ریشه­‌یابی این مسئله هیچ اشاره‌­ای به عدم تناسب نظریات توسعه با مسائل کشور ما نشده است، زیرا یک مکتب فکری و یک نوع اندیشه سیاسی معینی از آن نظریات حمایت می­کرد وجود نداشت.