درباره ما

مرکز پژوهشی توسعه اجتماعی آفرینش؛ در یک نگاه

طرح ایده اولیه تأسیس “مرکز پژوهشی توسعه اجتماعی آفرینش” به بیش از یک دهه پیش و به‌طور مشخص‌ به سال ۱۳۸۳ برمی‌گردد. در آن زمان جمعی از اساتید دانشگاه‌های تهران، تربیت مدرس، شهید بهشتی و آزاد اسلامی پس از تجربه چندین سال حضور و تدریس در دانشگاه به این نتیجه رسیدند که با ساختار فعلی و سازوکارهای موجود در نظام آموزش عالی کشور، فعالیت‌های پژوهشی میان‌رشته‌ای میسر نیست و دیوان‌سالاری پرپیچ‌وخم دانشگاه‌ها، عملاً مسیر نوآوری در پژوهش و انجام کارهای گروهی و دسته‌جمعی، به‌ویژه همکاری‌های بینارشته‌ای، را اگر نه ناممکن، دست‌کم دشوار و کم‌بهره می‌سازد. افزون بر این، با چنین ساختاری نه ‌تنها فعالیت‌های پژوهشی، به‌ویژه در حوزه علوم انسانی، معطوف به حل مسائل و مشکلات مبتلابه جامعه نیست، بلکه همگام با پیشرفت‌ها و دستاوردهای بین‌المللی نیز نیست و حتی در موارد بسیاری فرسنگ‌ها با تحولات علمی فزاینده و پرشتاب جهانی فاصله دارد و روزبه‌روز این فاصله‌ها و شکاف‌ها عمیق‌تر هم می‌شود. براین اساس، هم عدم روزآمدی و ناکارآمدی علوم انسانی و هم وجود کاستی‌ها و نارسایی‌هایی ساختاری در دانشگاه‌ها و نظام آموزش عالی کشور، این گروه را به تلاش و تکاپو واداشت تا چاره‌ای بیندیشند که حاصل این چاره‌اندیشی، ایده تاسیس یک مرکز پژوهشی خصوصی بود تا برای پیگیری دغدغه‌ها و دل‌مشغولی‌های علمی خویش و برای گام برداشتن در مسیر توسعه و پیشرفت کشور، حرکت نویی را آغاز کنند.

در این راستا و در نخستین گام، درخواست کسب مجوز راه‌اندازی «مرکز تحقیقات بینارشته‌ای علوم انسانی» به معاونت پژوهشی وزارت علوم با سه گروه پژوهشی تاریخ، حقوق و علوم سیاسی ارائه شد. با توجه به دیدگاه حاکم در وزارت علوم وقت و نیز مفاد آیین‌نامه‌ها و مقررات جاری که همچنان بر تمایز و مرزبندی سنتی رشته‌ها و تخصصی شدن تکیه داشتند، خاص‌تر شدن درخواست‌های مجوز تأسیس مراکز پژوهشی و مجلات علمی- پژوهشی در لایه‌های دوم و سوم رشته/ گرایش‌ها مورد تأکید قرار گرفت. نتیجتاً درخواست مرکز تحقیقات علوم انسانی با سه رشته/گرایش اندیشه سیاسی، تاریخ ایران و حقوق بین‌الملل جایگزین درخواست قبلی و به آن وزارت ارائه شد. این درخواست که البته با کش‌وقوس‌هایی هم همراه شد نهایتاً در سال ۱۳۸۵ به تصویب شورای گسترش آموزش عالی رسید و مجوز فعالیت مرکز رسماً صادر و ابلاغ شد. متعاقب این امر، بی درنگ مرکز فعالیت‌های خود را عملاً آغاز کرد و این فعالیت‌ها همچنان تا سال ۱۳۸۸ ادامه یافت و طرح‌ها و پروژه‌های تحقیقاتی و دیگر برنامه‌های مربوط به ترجمه‌ها و نشست‌های علمی و کارگاه‌های آموزشی پیگیری شد.

فصل جدید فعالیت‌های مرکز از سال ۱۳۹۲ و با ایجاد فضای جدیدی که در کشور آغاز شد. و با نام تغییریافته «مرکز پژوهشی توسعه اجتماعی آفرینش» از تابستان ۱۳۹۶ کار خود را دوباره آغاز کرد که طبق اساسنامه مصوب وزارت علوم می‌تواند در محورها و زمینه‌های مختلفی فعالیت نماید. اجرای طرح‌های پژوهشی در راستای توسعه و پیشرفت کشور مهم‌ترین محور و در حقیقت نقطه کانونی فعالیت این مرکز است که دراین‌باره تاکنون طرح‌های پژوهشی بنیادی و کاربردی مهمی تدوین و آماده شده و به وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی ذیربط ارائه گردیده است. برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی از دیگر محورهایی است که در دستور کار مرکز آفرینش قرار گرفته‌است. همچنین باید از راه‌اندازی دفتر تألیف و ترچمه یاد کرد که در زمینه انتشار کتاب‌های اگزینش شده در راستای اهداف تعریف شده کتاب  فعالیت می‌کند.

وجه ممیزه مرکز آفرینش همانا طرح مباحث به سبک و سیاق گفت‌وگویی و بینارشته‌ای است و این وجه همچون خون در بدن موجود زنده در کالبد مرکز و در همه فعالیت‌های آن ساری و جاری است. طرحنامه‌های پژوهشی به‌صورت گروهی و پس از بحث و تبادل‌نظر کافی در جلسات متعدد تهیه و تنظیم می‌شود، دوره‌های آموزشی و نشست‌های علمی با موضوعات متنوع و توسط اساتیدی از رشته‌های مختلف و به شیوه مشارکتی و پرسش و پاسخ و نه به شکل یک‌طرفه و مونولوگی برگزار می‌شوند و کار ترجمه‌ها هم باز به همین شیوه کار گروهی و تعاملی و نه به شکل انفرادی پیش برده می‌شود.

افزون بر فعالیت‌های فوق، چاپ و نشریات علمی و برگزاری همایش‌های علمی هم از اهداف آفرینش است که این‌گونه فعالیت ها هم ذاتاً و اساساً فعالیت‌هایی گروهی و چندرشته‌ای و مستلزم مشارکت اهالی رشته‌های گوناگونی است. گفتنی است اگرچه مرکز آفرینش فعالیت‌های خود را بر مسائل و مشکلات ایران و تلاش برای پیشرفت و توسعه کشور متمرکز ساخته، اما به‌هیچ‌وجه خود را محصور و محدود به مرزهای جغرافیایی ایران نکرده و استفاده از دانش و تجربه بشری را یکی از راه­های مهم و مؤثر در مسیر توسعه اجتماعی ایران تلقی می‌کند و بر آن تأکید می‌ورزد.

سخن آخر این که این مرکز در پی آن است تا با نهادینه کردن باب تعامل و گفت‌وگو در میان اصحاب فکر و قلم و انجام کارهای پژوهشی دسته‌جمعی و گروهی و تمرکز بر مقولات و فعالیت‌های میان‌رشته‌ای طرح نویی دراندازد و با بهره‌گیری از اندوخته و تجربه بزرگان و مشاهیر و پیشکسوتان این مرز و بوم از یک‌سو و استفاده از انرژی و توان فزاینده نسل جوان از سوی دیگر، گام‌هایی بلند در مسیر تعالی و بهروزی ملت ایران و ارتقاء کرامت انسانی بردارد و در این راستا از همه  صاحبان ایده و فکر و از هر کسی که دل در گرو توسعه و شادکامی ایران و ایرانیان دارد دعوت به همکاری می‌نماید.