گروه پژوهشی توسعه اجتماعی آفرینش گروه پژوهشی توسعه اجتماعی آفرینش
مرکز پژوهشی توسعه اجتماعی آفرینش؛ در یک نگاه
طرح ایده اولیه تأسیس “مرکز پژوهشی توسعه اجتماعی آفرینش” به بیش از یک دهه پیش و به‌طور مشخص به سال ۱۳۸۳ برمی‌گردد. در آن زمان جمعی از اساتید دانشگاه‌های تهران، تربیت مدرس، شهید بهشتی و آزاد اسلامی پس از تجربه چندین سال حضور و تدریس در دانشگاه به این نتیجه رسیدند که با ساختار فعلی و سازوکارهای موجود در نظام آموزش عالی کشور، فعالیت‌های پژوهشی میان‌رشته‌ای میسر نیست و دیوان‌سالاری پرپیچ‌وخم دانشگاه‌ها، عملاً مسیر نوآوری در پژوهش و انجام کارهای گروهی و دسته‌جمعی، به‌ویژه همکاری‌های بینارشته‌ای، را اگر نه ناممکن، دست‌کم دشوار و کم‌بهره می‌سازد. افزون بر این، با چنین ساختاری نه تنها فعالیت‌های پژوهشی، به‌ویژه در حوزه علوم انسانی، معطوف به حل مسائل و مشکلات مبتلابه جامعه نیست، بلکه همگام با پیشرفت‌ها و دستاوردهای بین‌المللی نیز نیست و حتی در موارد بسیاری فرسنگ‌ها با تحولات علمی فزاینده و پرشتاب جهانی فاصله دارد و روزبه‌روز این فاصله‌ها و شکاف‌ها عمیق‌تر هم می‌شود. براین اساس، هم عدم روزآمدی و ناکارآمدی علوم انسانی و هم وجود کاستی‌ها و نارسایی‌هایی ساختاری در دانشگاه‌ها و نظام آموزش عالی کشور، این گروه را به تلاش و تکاپو واداشت تا چاره‌ای بیندیشند که حاصل این چاره‌اندیشی، ایده تاسیس یک مرکز پژوهشی خصوصی بود تا برای پیگیری دغدغه‌ها و دل‌مشغولی‌های علمی خویش و برای گام برداشتن در مسیر توسعه و پیشرفت کشور، حرکت نویی را آغاز کنند.
در این راستا و در نخستین گام، درخواست کسب مجوز راه‌اندازی «مرکز تحقیقات بینارشته‌ای علوم انسانی» به معاونت پژوهشی وزارت علوم با سه گروه پژوهشی تاریخ، حقوق و علوم سیاسی ارائه شد. با توجه به دیدگاه حاکم در وزارت علوم وقت و نیز مفاد آیین‌نامه‌ها و مقررات جاری که همچنان بر تمایز و مرزبندی سنتی رشته‌ها و تخصصی شدن تکیه داشتند، خاص‌تر شدن درخواست‌های مجوز تأسیس مراکز پژوهشی و مجلات علمی- پژوهشی در لایه‌های دوم و سوم رشته/ گرایش‌ها مورد تأکید قرار گرفت. نتیجتاً درخواست مرکز تحقیقات علوم انسانی با سه رشته/گرایش اندیشه سیاسی، تاریخ ایران و حقوق بین‌الملل جایگزین درخواست قبلی و به آن وزارت ارائه شد. این درخواست که البته با کش‌وقوس‌هایی هم همراه شد نهایتاً در سال ۱۳۸۵ به تصویب شورای گسترش آموزش عالی رسید و مجوز فعالیت مرکز رسماً صادر و ابلاغ شد. متعاقب این امر، بی درنگ مرکز فعالیت‌های خود را عملاً آغاز کرد و این فعالیت‌ها همچنان تا سال ۱۳۸۸ ادامه یافت و طرح‌ها و پروژه‌های تحقیقاتی و دیگر برنامه‌های مربوط به ترجمه‌ها و نشست‌های علمی و کارگاه‌های آموزشی پیگیری شد.
فصل جدید فعالیت‌های مرکز از سال ۱۳۹۲ و با ایجاد فضای جدیدی که در کشور آغاز شد. و با نام تغییریافته «مرکز پژوهشی توسعه اجتماعی آفرینش» از تابستان ۱۳۹۶ کار خود را دوباره آغاز کرد که طبق اساسنامه مصوب وزارت علوم می‌تواند در محورها و زمینه‌های مختلفی فعالیت نماید. اجرای طرح‌های پژوهشی در راستای توسعه و پیشرفت کشور مهم‌ترین محور و در حقیقت نقطه کانونی فعالیت این مرکز است که دراین‌باره تاکنون طرح‌های پژوهشی بنیادی و کاربردی مهمی تدوین و آماده شده و به وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی ذیربط ارائه گردیده است. برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی از دیگر محورهایی است که در دستور کار مرکز آفرینش قرار گرفته‌است. همچنین باید از راه‌اندازی دفتر تألیف و ترچمه یاد کرد که در زمینه انتشار کتاب‌های اگزینش شده در راستای اهداف تعریف شده کتاب فعالیت می‌کند.
وجه ممیزه مرکز آفرینش همانا طرح مباحث به سبک و سیاق گفت‌وگویی و بینارشته‌ای است و این وجه همچون خون در بدن موجود زنده در کالبد مرکز و در همه فعالیت‌های آن ساری و جاری است. طرحنامه‌های پژوهشی به‌صورت گروهی و پس از بحث و تبادل‌نظر کافی در جلسات متعدد تهیه و تنظیم می‌شود، دوره‌های آموزشی و نشست‌های علمی با موضوعات متنوع و توسط اساتیدی از رشته‌های مختلف و به شیوه مشارکتی و پرسش و پاسخ و نه به شکل یک‌طرفه و مونولوگی برگزار می‌شوند و کار ترجمه‌ها هم باز به همین شیوه کار گروهی و تعاملی و نه به شکل انفرادی پیش برده می‌شود.
افزون بر فعالیت‌های فوق، چاپ و نشریات علمی و برگزاری همایش‌های علمی هم از اهداف آفرینش است که این‌گونه فعالیت ها هم ذاتاً و اساساً فعالیت‌هایی گروهی و چندرشته‌ای و مستلزم مشارکت اهالی رشته‌های گوناگونی است. گفتنی است اگرچه مرکز آفرینش فعالیت‌های خود را بر مسائل و مشکلات ایران و تلاش برای پیشرفت و توسعه کشور متمرکز ساخته، اما به‌هیچ‌وجه خود را محصور و محدود به مرزهای جغرافیایی ایران نکرده و استفاده از دانش و تجربه بشری را یکی از راههای مهم و مؤثر در مسیر توسعه اجتماعی ایران تلقی می‌کند و بر آن تأکید می‌ورزد.
سخن آخر این که این مرکز در پی آن است تا با نهادینه کردن باب تعامل و گفت‌وگو در میان اصحاب فکر و قلم و انجام کارهای پژوهشی دسته‌جمعی و گروهی و تمرکز بر مقولات و فعالیت‌های میان‌رشته‌ای طرح نویی دراندازد و با بهره‌گیری از اندوخته و تجربه بزرگان و مشاهیر و پیشکسوتان این مرز و بوم از یک‌سو و استفاده از انرژی و توان فزاینده نسل جوان از سوی دیگر، گام‌هایی بلند در مسیر تعالی و بهروزی ملت ایران و ارتقاء کرامت انسانی بردارد و در این راستا از همه صاحبان ایده و فکر و از هر کسی که دل در گرو توسعه و شادکامی ایران و ایرانیان دارد دعوت به همکاری می‌نماید.
